Wysokość cen na rynku energii elektrycznej oraz gazu, ich dostępność w nadchodzących latach będzie kształtowana przez znaczną liczbę zróżnicowanych czynników rynkowych i regulacyjnych. Konieczność spełnienia coraz wyższych wymogów związanych z udziałem OZE w miksie energetycznym, modernizacji starzejącego się sektora wytwarzania oraz sieci przesyłowych, dywersyfikacja dostaw węglowodorów może przyczynić się do wzrostów cen energii elektrycznej oraz gazu, a także dużej ich zmienności w krótkim okresie.
Niestabilna sytuacja na rynkach w Europie oraz prognozowane zmiany wymagają opracowania optymalnego podejścia do zarządzania kosztami i zapotrzebowaniem na media energetyczne. Ponadto, starzejący się sektor energetyczny wymaga nakładów w nowe aktywa wytwórcze spełniające najnowsze normy emisji. To z kolei charakteryzujące się wysokimi kosztami inwestycyjnymi. Pozyskanie środków na ten cel może spowodować wprowadzeniem dodatkowych opłat, takich jak np. wprowadzenie od 2021 roku opłaty mocowej lub wzrost opłaty OZE.
Dodatkowo należy pamiętać, że na cenę energii elektrycznej dla odbiorcy końcowego składa się znaczna ilość elementów, które można przyporządkować do następujących kategorii:
- Koszty wytworzenia energii elektrycznej zawierające m.in. koszty wykorzystanego paliwa oraz koszty uprawnień do emisji dwutlenku węgla (w przypadku źródeł emitujących CO2 przy produkcji energii elektrycznej).
- Podatki i parapodatki mające na celu zagwarantowanie wpływów do budżetu Państwa lub kierowane na dedykowane fundusze celowe, mające wspierać m.in. rozwój energetyki odnawialnej, wysokosprawnej kogeneracji bądź efektywności energetycznej.
- Koszty funkcjonowania przedsiębiorstw przesyłowych, dystrybucyjnych i spółek obrotu. Wysokość opłat jest często zmienna w czasie oraz zależna od wpływu przyłączonego przedsiębiorstwa na parametry sieciowe (opłata jakościowa).
W dobie kryzysu energetycznego jak również chcąc realizować cele klimatyczne, coraz więcej przedsiębiorstw, również tych mniej energochłonnych sięga po rozwiązania, które z perspektywy rynku energetycznego do tej pory były zarezerwowane dla dużych podmiotów, zużywających rocznie dziesiątki, jak nie setki gigawatogodzin energii elektrycznej i gazu. Należy jednak pamiętać, że nie każde rozwiązanie np. z metalurgii można skopiować i zaimplementować w biznesie produkcyjnym, i na odwrót. Obszarów do zagospodarowania i zoptymalizowania procesów energetycznych oraz biznesowych w każdym obiekcie, zakładzie czy nawet gospodarstwie rolniczym jest cała masa i każdy z nich ma swoją odrębną charakterystykę.
Widzimy spore zainteresowanie planowaniem nie tylko najbliższej przyszłości, ale również strategicznego podejścia do celów średnio i długoterminowych. Realizacja strategii energetycznej w pierwszej kolejności koncentruje się na analizie specyficznej sytuacji przedsiębiorstwa (m.in. zawarte umowy, wolumen i profil zużycia energii i gazu) w kontekście trendów rynkowych i regulacyjnych na rynkach surowców. Następnie, z uwzględnieniem powyższych elementów, opracowana zostanie strategia energetyczna Spółki obejmująca możliwe działania optymalizacyjne w horyzoncie krótkoterminowym oraz długoterminową strategię pozyskiwania energii elektrycznej i paliwa gazowego.
Strategia powinna zawiera odpowiedzi na pytania dotyczące sposób zaopatrzenia przedsiębiorstwa w media energetyczne:
- W jaki sposób Spółka powinna zaopatrywać się w energię elektryczną i gaz w horyzoncie krótko i długoterminowym, w tym:
- Czy korzystać ze standardowych ofert spółek obrotu?
- Czy uzależnić cenę kontraktacji od ceny giełdowej?
- Czy pozyskiwać energię elektryczną z własnych źródeł wytwórczych?
- Czy pozyskiwać energię elektryczną w ramach umów długoterminowych typu cPPA?
- Czy Spółka powinna uwzględniać w swojej strategii energię pozyskiwaną z OZE, a jeśli tak, to w jaki sposób?
- Czy Spółka powinna sama wytwarzać energię elektryczną, a jeżeli tak, to:
- Jaka technologia powinna zostać wykorzystana oraz jaka powinna być optymalna wielkość (moc) instalacji?
- W jaki sposób powinien zostać uzupełniony niedobór oraz jak zarządzić ewentualnym nadmiarem produkowanej energii?
- Jaka byłaby formuła realizacji projektu, szacowane nakłady inwestycyjne, przychody, rentowność i czas zwrotu dla poszczególnych technologii wytwarzania energii?
- W jaki sposób wpisać opracowaną strategię energetyczną w strategię ESG Spółki?
Kolejnym etapem po zatwierdzeniu strategii jest jej wdrożenie w oparciu o przedstawione scenariusze pozyskiwania mediów, ich dywersyfikacji oraz mitygacji ryzyk związanych z nowymi rozwiązaniami.
W cyklu spotkań Klubu Dyrektorów Finansowych “Dialog” eksperci Deloitte podzielą się swoją praktyczną wiedzą na temat biznesowo-technicznych aspektów realizacji inwestycji w OZE, wyboru odpowiedniej oferty i negocjacji umów, w tym także długoterminowych umów zakupu energii odnawialnej (cPPA), a także pozyskania grantów na budowę OZE. Spotkania odbędą się w Katowicach, Warszawie i Trójmieście. Rejestracja na najbliższe spotkanie 11.05 g. 9-11 w Katowicach „Produkcja energii na własne potrzeby – kalkulacja i ryzyka”
Robert Karczmarczyk – dyrektor, Dział Zarządzania Ryzykiem, Deloitte
Piotr Hałoń – starszy menedżer, Dział Zarządzania Ryzykiem, Deloitte