W Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z 14 kwietnia 2023 r. implementująca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. tj. Dyrektywę SUP (Single-Use Plastics), czyli tzw. „Dyrektywę Plastikową”, która ma na celu zmniejszenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 24 maja 2023 r., jednak poszczególne obowiązki wynikające z ustawy nakładane będą na przedsiębiorców na przestrzeni lat 2023-2025 r. Dotyczą one głównie wprowadzania do obrotu plastikowych produktów lub opakowań, w szczególności: plastikowych jednorazowych opakowań, butelek PET, wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, plastikowych zakrętek i wieczek, plastikowych sztućców, talerzy i słomek, plastikowych oraz styropianowych pojemników na żywność lub napoje oraz kubków na napoje, jak również oksydegradowalnych tworzyw sztucznych (w tym toreb na zakupy).
Podmiotami, które objęte są nowymi regulacjami są zasadniczo przedsiębiorcy, którzy importują albo dokonują WNT produktów lub wytwarzają produkty i wprowadzają je do obrotu, w tym wprowadzają do obrotu produkty pod własnym oznaczeniem rozumianym jako znak towarowy lub pod własnym imieniem i nazwiskiem lub nazwą, których wytworzenie zlecili innemu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcy zagraniczni (posiadający miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Polski), którzy zajmują się zawodowo sprzedażą produktów na terytorium Polski mogą wyznaczyć w tym celu swojego autoryzowanego przedstawiciela, podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru BDO, odpowiedzialnego za wykonywanie na terytorium Polski obowiązków związanych z wprowadzaniem do obrotu produktów pochodzących od tych przedsiębiorców zagranicznych.
Przepisy implementujące Dyrektywę SUP wprowadzają m.in. następujące obowiązki.
Od dnia 1 stycznia 2024 r. jednostki handlowe i gastronomiczne będą zobowiązane do pobrania od użytkownika końcowego nabywającego produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tj. kubki na napoje i pojemniki na żywność gotową do spożycia w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, opłaty, której maksymalna wysokość wyniesie 1 zł za sztukę.
Począwszy od dnia 1 lipca 2024 r. przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego albo hurtowego lub jednostkę gastronomiczną będzie także obowiązany do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do ww. produktów, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku.
Od dnia 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty takie, jak:
- pojemniki na żywność;
- paczki i owijki zawierające żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia;
- pojemniki na napoje o pojemności do 3 litrów;
- kubki na napoje;
- lekkie plastikowe torby na zakupy (o grubości poniżej 50 mikrometrów);
- wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi plastik;
- chusteczki nawilżane;
- balony
– będą zobowiązani do ponoszenia corocznej opłaty w maksymalnej wysokości odpowiednio 0,20 zł za 1 kg bądź 0,03 zł za sztukę ww. produktów wprowadzonych do obrotu.
Zgodnie z przepisami omawianej ustawy powyżej wskazane kwoty są stawkami maksymalnymi i w drodze rozporządzenia mogą ulec obniżeniu.
Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu poniżej wskazane produkty są zobowiązani do finansowania publicznych kampanii edukacyjnych. Opłaty z tego tytułu wynoszą odpowiednio:
- wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne – 0,01 zł za 10 sztuk;
- chusteczki nawilżane, balony, podpaski higieniczne, tampony oraz aplikatory do tamponów – 0,01 zł za 1 sztukę;
- lekkie plastikowe torby na zakupy (o grubości poniżej 50 mikrometrów) – 0,05 zł za 1 kg;
Wprowadzający produkty w jednorazowych plastikowych butelkach o pojemności do 3 litrów (np. na wodę, sok, mleko, jogurt itp.) zobowiązani są do osiągnięcia wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu (od 2025 r. – 25% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, jeżeli głównym składnikiem tych opakowań jest politereftalan etylenu – butelki PET; od 2030 r. – 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu) oraz wymaganego poziomu selektywnego zbierania odpadów (od 2025 r. – 77%; od 2029 r. – 90%).
Począwszy od 1 lipca 2024 r. zakrętki i wieczka plastikowych pojemników na napoje do 3 l będą musiały być na stałe przymocowane do tych pojemników.
Ponadto, nowe regulacje wprowadzają zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych (np. toreb na zakupy) oraz produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, takich jak: patyczki higieniczne; sztućce; talerze; słomki; mieszadełka do napojów; patyczki do balonów; a także styropianowe (wykonane z polistyrenu ekspandowanego): pojemniki na żywność, pojemniki na napoje oraz kubki na napoje (w tym ich zakrętki i wieczka).
Podmioty objęte niniejszą ustawą zobowiązane są złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. do dnia 24 sierpnia 2023 r. wniosek o wpis do rejestru BDO.
Przedsiębiorcy – w celu przygotowania się do wprowadzanych zmian – powinni już teraz przeanalizować swoją działalność pod kątem nowych obowiązków oraz obostrzeń, ponieważ za brak ich przestrzegania grożą kary administracyjne sięgające nawet do 500 000 zł.
Informacje wg Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA