Z wielu wypowiedzi nowego prezydanta USA tę można traktować niemal jako pewną: w dążeniu do odbudowy potęgi gospodarczej swojego kraju nałoży wysokie cła nie tylko na Chiny bądź produkty mające chiński komponent, ale także na inne kraje, w tym na Europę, która ma dużą nadwyżkę w handlu ze Stanami Zjednoczonymi. Należy się spodziewać, że Europa nałoży cła odwetowe.
Przygotowaliśmy analizę sytuacji i nasze zaangażowanie, aby ryzyka przekształcić w szanse.
Wyzwania gospodarcze dla Polski i Europy związane z wyborem Donalda Trumpa:
- Europa będzie traktowana nie tyle jako sojusznik polityczny, co konkurent gospodarczy, mimo że dalej głównie Chiny są na celowniku.
- Prawdopodobieństwo wprowadzenia ceł na europejski eksport do USA 10-20%, zmniejszony eksport do USA.
- Prawdopodobieństwo europejskich ceł odwetowych, zmniejszony lub znacznie droższy import z USA.
- Prawdopodobieństwa jeszcze wyższych ceł na samochody z różnych regionów świata.
- Szkody będące efektem nasilenia wojny gospodarczej USA – Chiny, jeśli USA wprowadzą podwyższone cła również na produkty europejskie zawierające elementy z Chin.
- Duże zmiany w łańcuchach dostaw, produkcja bliżej rynków zbytu, substytuty towarów niedostępnych lub za drogich. Globalnie, nie tylko w Europie.
- Zwiekszenie inwestycji korporacji europejskich w USA, kosztem inwestycji w Europie.
- Zmniejszenie amerykańskich inwestycji w Europie.
- Kryzys gospodarek bardzo proeksportowych, szczególnie do USA, np. Niemiec, Francji, Holandii, Irlandii, Belgii, też wzrost ryzyk dla gospodarek z nimi powiązanych, np. polskiej czy czeskiej.
Relacje gospodarcze Europa-USA – fakty:
- Relacje handlowe USA-UE są największe na świecie i wynoszą 1,3 biliona dolarów . Dla porównania, handel UE-Chiny wynosi 758 miliardów dolarów .
- Ogromna nadwyżka handlowa UE ze Stanami Zjednoczonymi.
- Maszyny, pojazdy i chemikalia stanowiły 68% eksportu UE do USA w 2023 r., ponadto m.in. towary luksusowe, sery, wino, wyroby skórzane, dzieła sztuki.
- Duża część importowanych z Europy towarów może być łatwo zastąpiona amerykańskimi.
- 1/3 europejskiego eksportu do USA pochodzi z Niemiec, zatem i one najwięcej ucierpią.
- 1/3 towarów sprowadzanych z USA trudno zastąpić, np. paliwa, samoloty, leki.
- Duża zależność Europy od amerykańskiego gazu (19% potrzeb) i uzbrojenia.
- USA chętnie wyeksportują do Europy więcej broni, amunicji, materiałów wybuchowych, co może złagodzić ich protekcjonistyczne nastawienie.
W tej sytuacji odpowiedzią europejskiego, w tym polskiego biznesu muszą być nowe modele biznesu, nowe kierunki powiązań handlowych, nowe kompetencje kadry zarządzającej. Ta gospodarka, która będzie zdolna zastąpić import z USA i eksport do USA, odniesie sukces. Każde przedsiębiorstwo, które wpisze sie w ten schemat, ma szanse odnieść sukces. Szczególna rola przypadnie rodzimemu kapitałowi, w odróżnieniu od kapitału międzynarodowego, który podejmuje decyzje globalnie, więc raczej nie zostanie w Europie.
Kluczowa w tym wszystkim jest formacja intelektualna i mentalna właścicieli i menedżerów, aby byli zdolni do odważnych i trafnych decyzji, odporni na presję, zdolni do komunikacji i negocjacji zarówno wewnątrz swoich organizacji, jak i na rynku polskim i międzynarodowym. Decyzje takich ludzi doprowadzą do przełamania peryferyjności Polski, a być może nawet przywództwa w Europie. Zmiana w USA także może temu sprzyjać. Warto pamiętać, że formalne przejęcie władzy przez Donalda Trumpa zbiega się z rozpoczęciem polskiej prezydencji w UE.
Działania Fundacji Klub Dyrektorów Finansowych i jej programu “Made in Poland/Wyprodukowane w Polsce” doskonale wpisują się w realizację tej strategii.
Wsparcie rozwoju profesjonalnego dyrektorów: Fundacja Klub Dyrektorów Finansowych (KDF) koncentruje się na wspieraniu rozwoju zawodowego i osobistego menedżerów, co jest niezwykle istotne w obliczu potencjalnych zmian w globalnej gospodarce wynikających z wyborów w USA. I decyzji, które będą musieli podejmować polscy przedsiębiorcy i menedżerowie.
Program “Made in Poland/Wyprodukowane w Polsce” ma na celu podniesienie jakości zarządzania przedsiębiorstwami przemysłowymi oraz łańcuchami dostaw co może pomóc polskim firmom w adaptacji do nowych warunków ekonomicznych i utrzymaniu konkurencyjności na rynku międzynarodowym oraz zbudowaniu nowych łańcuchów wartości lub zajęciu wyższego miejsca w istniejących, ale przebudowujących się. Wszystko to zależy przede wszystkim od jakości kadry zarządzającej, oraz decydentów w administracji państwowej.
Wzmacnianie konkurencyjności polskich firm: Program “Made in Poland/Wyprodukowane w Polsce” dąży do zwiększenia rentowności i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, m.in, przez wzmacnianie zarządzania procesowego i automatyzacji oraz wykorzystania analityki danych, co jest kluczowe w kontekście potencjalnych zmian w polityce handlowej USA, wymienionych wyżej.
Wspieranie nowych łańcuchów dostaw: Program promuje tworzenie nowych łańcuchów dostaw z udziałem krajowych dostawców, co jest zgodne z trendem preferowania przez międzynarodowe korporacje dostawców bliższych geograficznie, kulturowo i politycznie. Może to być szczególnie korzystne w przypadku potencjalnego zaostrzenia polityki handlowej USA wobec Chin, co wpłynie również na europejskie łańcuchy dostaw, korzystające z chińskich komponentów.
Przygotowanie na zmiany geopolityczne: Działania Fundacji KDF i program “Made in Poland/Wyprodukowane w Polsce” mogą pomóc polskim firmom w przygotowaniu się na potencjalne zmiany geopolityczne, takie jak możliwe ograniczenie wsparcia USA dla Ukrainy w przypadku zwycięstwa Trumpa, co mogłoby zwiększyć ryzyko geopolityczne przypisywane Polsce.
Innowacje i rozwój technologiczny: Fundacja KDF promuje innowacje w biznesie, co jest niezwykle istotne w kontekście globalnej konkurencji technologicznej, szczególnie w obszarach takich jak sztuczna inteligencja, robotyka, automatyzacja i produkcja zaawansowanych technologii.
Budowanie kapitału społecznego: Działania Fundacji KDF mające na celu budowanie kapitału społecznego wśród dyrektorów mogą pomóc w tworzeniu silniejszej sieci biznesowej w Polsce, co może być kluczowe w adaptacji do zmian w globalnym handlu i współpracy międzynarodowej.
Podsumowując, działania Fundacji KDF i program “Made in Poland/Wyprodukowane w Polsce” wydają się być doskonale dostosowane do potencjalnych wyzwań i możliwości, jakie mogą wyniknąć z rezultatu wyborów prezydenckich w USA.
Iwona D. Bartczak Bartosz Radziszewski
ps. Polecamy też model Bloomberg Economics dotyczący skutków ewentualnych amerykańskich podatków, jest TUTAJ