W dobie transformacji energetycznej i rosnących wymagań środowiskowych pojawia się fundamentalne pytanie: czy energia elektryczna to jedynie towar, czy może produkt o unikalnej wartości? Choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że prąd to po prostu surowiec dostępny na rynku, coraz więcej przedsiębiorstw dostrzega, że może on być także kluczowym elementem budowania przewagi konkurencyjnej poprzez podkreślenie strategii ESG.
Energia jako towar
Tradycyjnie energia elektryczna traktowana była jako towar (ang. commodity) – jednolity, ogólnodostępny produkt sprzedawany na rynkach giełdowych. Prąd pochodzący z różnych źródeł jest przesyłany do sieci bez określenia jego pochodzenia, a jego cena kształtowana jest przez mechanizmy rynkowe. W tym ujęciu energia jest zasobem, który spełnia podstawowe potrzeby gospodarki, ale nie niesie za sobą dodatkowych wartości, choc oczywiście model jej zakupu w dalszym ciagu jest istotny dla rachunku ekonomicznego firmy.
Energia jako produkt
Wraz ze wzrostem znaczenia zrównoważonego rozwoju i standardów ESG energia zaczęła być postrzegana jako produkt o określonych cechach. Przedsiębiorstwa mogą wybierać energię pochodzącą z odnawialnych źródeł i posiadającą gwarancję pochodzenia. W takim modelu energia przestaje być jedynie nośnikiem wartości użytkowej, a staje się narzędziem budowania wizerunku firmy oraz jej konkurencyjności.
Firmy, które decydują się na korzystanie z zielonej energii, zyskują przewagę poprzez:
- Lepszy wizerunek w oczach klientów i inwestorów,
- Spełnienie wymagań regulacyjnych i unijnych standardów klimatycznych,
- Możliwość sprzedaży produktów i usług po wyższych cenach dzięki ich zrównoważonemu charakterowi.
Sustainability Ladder – etapy transformacji energetycznej przedsiębiorstw
Proces przechodzenia na zieloną energię nie jest jednorodny i może przebiegać na różnych poziomach dojrzałości, co obrazuje koncepcja Sustainability Ladder. Firmy można podzielić na kilka kategorii w zależności od ich zaangażowania w zrównoważony rozwój:
- Podstawowy poziom – przedsiębiorstwa korzystające z energii jako standardowego towaru, bez określonych wymagań dotyczących źródeł pochodzenia.
- Świadomi konsumenci – firmy, które zaczynają interesować się pochodzeniem energii i poszukują opcji zakupu zielonej energii.
- Aktywni uczestnicy – przedsiębiorstwa wdrażające strategie zakupowe, takie jak umowy PPA (Power Purchase Agreement), zapewniające dostęp do zielonej energii.
- Liderzy ESG – firmy traktujące zieloną energię jako strategiczny zasób, często inwestujące we własne odnawialne źródła energii.
- Pionierzy transformacji – podmioty, które aktywnie przyczyniają się do dekarbonizacji całej gospodarki, podejmując działania w zakresie kompensacji emisji i innowacji energetycznych.
Czy zabraknie zielonej energii?
Wzrost zapotrzebowania na zieloną energię budzi pytania o jej dostępność w przyszłości. Coraz więcej firm dąży do spełniania wymagań ESG, co prowadzi do zwiększonego popytu na odnawialne źródła energii. Pomimo intensywnych inwestycji w nowe moce wytwórcze, istnieje ryzyko, że ich rozwój nie nadąży za rosnącymi potrzebami rynku. Firmy, które nie opracują długoterminowej strategii zabezpieczania zielonej energii, mogą w przyszłości napotkać trudności w jej pozyskaniu, co wpłynie na ich konkurencyjność.
Podsumowując, energia elektryczna ewoluuje z towaru w produkt o strategicznym znaczeniu. Dla firm myślących długofalowo nie wystarczy już samo jej zużycie – kluczowe staje się jej pochodzenie, a także sposób, w jaki może wspierać transformację energetyczną i strategie ESG.
Jakub Świerczyński, ENGIE Zielona Energia
Od redakcji. Z autorem artkułu będzie można porozmawiać na ten temat oraz generalnie o modelach zakupu energii 27.02 we Wrocławiu na spotkaniu Klubu Dyrektorów Finansowych “Dialog”. Więcej informacji i możliwość rejestracji na spotkanie TUTAJ
